Język arabski - język czy języki?
Arabski jest jednym z najpopularniejszych języków na naszej planecie. Jest to podstawowy język Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, którym posługuje się ponad 420 milionów osób. Od Mauretanii nad Atlantykiem po Irak nad Zatoką Perską, ludzie mówią po arabsku. Jest to również język islamu, jego symbol i nieodłączny element, ponieważ Koran został objawiony Mahometowi na Półwyspie Arabskim w beduińskim dialekcie arabskim.
Święta księga muzułmanów, Koran, została napisana w drugiej połowie VII wieku. Koraniczny język arabski jest najwyższą formą języka arabskiego i teoretycznie stanowi podstawę dzisiejszego globalnego języka arabskiego. Czy można zatem powiedzieć, że język arabski jest niezmieniony od ponad piętnastu wieków? Ludy Maghrebu mówią tym samym dialektem, co ich współcześni mieszkańcy Żyznego Półksiężyca. Język arabski jest jeden, konkretny i uniwersalny, z niewielkimi różnicami regionalnymi? Wykształcony arabista jest w stanie z łatwością przetłumaczyć język wszystkich Arabów?
Fusha to arabska forma Koranu, która jest dziś używana w literaturze i mediach. Po setkach wieków utowarowienia ewoluował on do współczesnego standardowego języka arabskiego, czyli prawdziwego oryginalnego języka arabskiego. Jest on obecnie oficjalnie używany w 22 krajach. W praktyce MSA jest znany tylko przez wykształconych ludzi. Jest to jeden z głównych problemów związanych z kwestią uniwersalności języka arabskiego, biorąc pod uwagę wysoki poziom analfabetyzmu w niektórych krajach omawianego regionu. Drugą, ważniejszą kwestią jest wykorzystanie MSA w codziennej komunikacji. Okazuje się, że Arabowie nie posługują się zmodernizowaną formą języka arabskiego, a raczej dialektem, który często różni się od oryginalnego języka Beduinów!
Marokańczycy bez przeszkód porozumieją się z Syryjczykami, prawda? W końcu oba narody to Arabowie! Chociaż arabskość i wiedza Marokańczyków jest kwestionowana, ich oficjalnym językiem jest Fusha (MSA). Współczesny standardowy arabski jest jednak nauczany w szkołach na wszystkich poziomach edukacji. Wydaje się, że jego użycie ogranicza się do czytania Koranu, literatury i okazjonalnego słuchania telewizji lub radia. Dlaczego? Jak wspomniano powyżej, każdy region ma swój własny dialekt. Jest to język arabski, który jest całkowicie uproszczony z domieszkami języków obcych i masowymi regionalizmami. Dialekty te różnią się od MSA na poziomie fonetycznym, składniowym i często leksykalnym. Dialekty te są używane w codziennych rozmowach, a dany dialekt arabski jest tym, którego maluch uczy się, aby zrozumieć świat. Sytuację pogarsza fakt, że wiele książek i produkcji telewizyjnych wykorzystuje obecnie dialekty, w całości lub częściowo. Dialekty są wprowadzane w celu przekazania rzeczywistości w dialogach.
Ogromne różnice między dialektami w języku arabskim mogą przestraszyć ucznia do rezygnacji z nauki języka. Wynika to z obawy, że nauka trudnego, teoretycznego języka, który nie jest powszechnie używany przez Arabów, może być przytłaczająca. Darija to dialekt używany w Królestwie Maroka, który bardzo różni się od Fusha. Darija ma duże słownictwo, które wywodzi się z języków byłych kolonizatorów, Francuzów i Hiszpanów. Może to tworzyć karykatury językowe, które są trudne do zrozumienia nawet przez obywateli sąsiednich krajów! Marokańczycy używają chambre (fr.) zamiast arabskiego słowa ghurfa oznaczającego pokój. Zamiast arabskiego słowa sayyara, Marokańczycy używają tunubila (od fr. Tunubila (od fr. Maghsala to ar. W ich przypadku, lafapo (z francuskiego. lavabo). Nawet dla obywateli Królestwa tłumaczenie tych zapożyczeń językowych stanowi ogromny problem! Istnieje realna obawa, że Marokańczyk nie będzie w stanie swobodnie porozumieć się z Syryjczykiem, a już na pewno nie w ich rodzimym dialekcie.
Należy jednak zaznaczyć, że biuro tłumaczeń oferujące usługi tłumaczeń arabskich przetłumaczy jedynie teksty napisane w MSA. Jest to oryginalny, standardowy, współczesny język, który jest używany do tworzenia tekstów specjalistycznych, takich jak teksty prawne lub - w większości przypadków - literatura. Niech uczący się arabskiego na całym świecie nie składają broni. Język jest piękny, melodyjny i wymagający. A znajomość dialektów przyjdzie w miarę podróżowania.
(M.W.)
***
