Klasyka w nowej odsłonie

Może się wydawać, że tłumacze z doświadczeniem są ekspertami w swojej dziedzinie i nie muszą zmagać się z wątpliwościami podczas pracy. Tak jednak nie jest. Każdy tłumacz musi zmagać się z pewnymi trudnościami. Przekład popularnych, ponadczasowych powieści (tzw. "klasyków") może być jednym z najtrudniejszych zagadnień.

Być może zastanawiasz się, jakie to mogą być problemy ....

Jan Cichocki jest osobą, która dobrze rozumie ten temat. To właśnie on przełożył "Mistrza i Małgorzatę". Powieść ukaże się 23 marca, a czytelnicy będą mieli okazję ją ocenić. Jan Cichocki wskazał kilka ważnych sytuacji, w których tłumacz staje przed trudnymi decyzjami.

Różnorodność

Fakt, że dana powieść była tłumaczona więcej niż raz, nie oznacza, że kolejnemu tłumaczowi będzie łatwiej ją przetłumaczyć. Może to być nawet przeszkodą. Posiadanie tak wielu tłumaczeń jest mylące. Podczas tłumaczenia najlepiej jest skoncentrować się na oryginalnym tekście.

Powieści mogą mieć szeroki zakres tematów. Na przykład mogą być biblijne, historyczne lub kulturowe. Ich analiza jest często trudna i czasochłonna. Aby dowiedzieć się więcej na dany temat, ważne jest sprawdzenie wszystkich szczegółów. Często jednak dostęp do źródeł, które mogą pomóc nam zweryfikować informacje, jest trudny lub niemożliwy. Problem pojawi się, gdy powieść wspomina o czymś, co już nie istnieje lub jest nietypowe, jak na przykład danie, które było cytowane, ale nie ma go już w żadnym menu.

Styl i słownictwo

Kolejnym wyzwaniem jest użycie odpowiedniego słownictwa i stylu. Tłumacz musi starannie dobierać warianty słów, które nie zakłócają harmonii stylu autora lub tekstu. Powieść musi być czytelna dla czytelnika i napisana w stylu odpowiednim do epoki. To ogromne wyzwanie dla tłumacza.

Tłumaczenie wierny lub piękny

Jest to bardzo ważna kwestia. Tłumacz musi zdecydować, jak przetłumaczyć tekst. Może być wierny oryginalnemu tekstowi lub polegać na własnej kreatywnej wyobraźni i odejść od wierności tekstu źródłowego, aby uczynić tłumaczenie bardziej atrakcyjnym. Najlepiej jest połączyć wierność i piękno w powieści. Jest to trudne zadanie.

Jak widać z powyższego, ponowne przetłumaczenie całej powieści jest dużym wyzwaniem. Tłumacz musi zrobić wszystko, by sprostać temu wyzwaniu. To on jest odpowiedzialny za to, jak "klasyk" zostanie odebrany przez czytelników. Jan Cichocki przyznał, że przy tłumaczeniu "Mistrza i Małgorzaty" jedno słowo może powodować nieprzespane noce, a poszukiwanie idealnego odpowiednika może trwać bardzo długo. Tłumaczenie powieści nie jest prostym zadaniem.

Źródło: https://natemat.pl/396439,nowe-wydanie-mistrza-i-malgorzaty-rozmawiamy-z-tlumaczem

(A.M.)